Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa trị bệnh khô mắt tại nhà

Hiện nay, bệnh khô mắt đang là vấn đề mà nhiều người gặp phải. Đặc biệt thường gặp ở những người sống tại thành phố và có cường độ tiếp xúc màn hình máy tính cao. Tuy bệnh này không có quá nhiều nguy hiểm cho người bị mắc bệnh nhưng cũng không thể coi thường. Để lâu mắt có thể bị suy giảm thị lực, mệt mỏi, đỏ, rát và giảm hiệu suất trong công việc. Hôm nay, chúng tôi sẽ phân tích cho quý bạn đọc hiểu rõ hơn về bệnh khô mắt và cách điều trị hiệu quả, an toàn tại nhà.

Bệnh khô mắt xảy ra khi nào?

Bệnh khô mắt xảy ra khi có sự mất cân bằng đáng kể giữa khả năng tiết nước mắt và sự thoát nước tại mắt. Do nguyên nhân nào đó khiến cho tuyến lệ hoạt động kém hay nước mắt tạo ra không đủ nhu cầu bôi trơn, bảo vệ mắt sẽ gây ra bệnh này. Cụ thể:

Lượng nước mắt tiết ra không đầy đủ

Khi tuổi tác càng cao, tình trạng lão hóa cũng theo đó phát triển mạnh mẽ và làm cho tuyến lệ của mắt hoạt động kém hơn trước. . Ngoài ra cũng có các nguyên nhân ngoại ý như tác dụng phụ của thuốc, bệnh viêm mắt,… Nước mắt không được tiết ra đầy đủ nhằm đáp ứng nhu cầu bảo vệ cho nhãn cầu. Thêm vào đó môi trường xung quanh như điều hòa, gió lớn,…khiến nước bốc hơi càng nhanh hơn. Kết quả khiến những người này bị khô giác mạc, kết mạc.

Chất lượng nước mắt kém

Màng phim nước mắt có tác dụng bảo vệ mắt và có cấu tạo chính gồm 3 lớp. Lớp nước có nhiệm vụ tạo độ ẩm, lớp dầu có nhiệm vụ bôi trơn và lớp nhầy có nhiệm vụ dàn đều nước mắt. Ngoài ra còn có các kháng thể và protein đặc biệt có nhiệm vụ ngăn ngừa nhiễm trùng mắt. Chất lượng nước mắt yếu kém có thể khiến tốc độ nước bắt bốc hơi nhanh chóng hơn. Hoặc bất thường ở 1 trong 3 lớp khiến này không được dàn đều khắp giác mạc cũng sẽ dẫn đến hội chứng khô mắt.

Ngoài ra các bệnh lý khiến cho lớp phim bảo vệ bị xáo trộn cũng sẽ gây ra bệnh khô mắt như viêm bờ mi,…

Nguyên nhân gây ra bệnh khô mắt

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh khô mắt, một số nguyên nhân phổ biến như:

Tuổi tác

Bệnh khô mắt ở trẻ em thường ít xảy ra hơn bệnh khô mắt ở người già. Thực chất do người lớn tuổi và trung niên do lão hóa đang phát triển mạnh mẽ. Lão hóa khiến các cơ quan hoạt động ngày càng kém, trong đó có cả mắt.

Giới tính

Theo các nghiên cứu và thống kê, nữ giới dễ bị mắc chứng khô mắt hơn so với nam giới. Nguyên nhân chính là do nữ giới có hormone thay đổi một cách bất thường. Đặc biệt là vào những thời kỳ biến động hormone nhiều như mang thai, thời kỳ mãn kinh hoặc sử dụng thuốc tránh thai dài ngày.

Do thuốc sử dụng

Một số loại thuốc có tác dụng phụ khi sử dụng là gây khô mắt như thuốc giảm đau, chống viêm, thuốc điều trị huyết áp cao,…

Do bệnh toàn thân hoặc bệnh ở mắt

Người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp, tiểu đường,… thường dễ mắc chứng khô mắt hơn cả. Ngoài ra các bệnh lý ở mắt, trong đó viêm, khô tuyến lệ và khô mắt có mối quan hệ mật thiết với nhau.

Môi trường sống

Môi trường sống có sự ảnh hưởng đến sức khỏe chung và sức khỏe của mắt. Nếu sống và làm việc thường xuyên có gió, bụi bẩn, độ ẩm thấp hoặc thời tiết hanh không đều sẽ gián tiếp gây ra bệnh khô mắt. Ngoài ra, những người làm việc với máy tính kéo dài cũng sẽ dễ bị khô mắt.

Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh khô mắt

Một số dấu hiệu và biểu hiện thường thấy của người bị bệnh khô mắt như sau:

• Đôi mắt có cảm giác nhức mỏi, bỏng rát.
• Cảm giác khô rát như có cộm cát ở mắt.
• Mắt dễ chảy nước hoặc đỏ, nóng.
• Thị lực suy giảm, khó khăn khi nhìn các đồ vặt ở xa.

Nếu bệnh nặng thêm sẽ gây tổn thương nhãn cầu.

Cách chữa bệnh khô mắt đơn giản tại nhà

Khi mới bị thì bệnh khá nhẹ, bạn có thể tự điều trị ở nhà bằng các biện pháp sau:

Sử dụng nước mắt nhân tạo

Trong nước mắt nhân tạo có chứa nhiều thành phần giống với nước mắt tự nhiên của con người. Những sản phẩm này cũng được sản xuất với mục đích để hỗ trợ cho những người bị chứng khô mắt khi nó cung cấp độ ẩm và giảm ngứa, đỏ. Đây cũng là giải pháp an toàn và hiệu quả nhất mà bất cứ ai cũng có thể áp dụng được.

Bạn có thể mua các sản phẩm này ở hiệu thuốc gần nhà mà không cần có đơn kê của bác sĩ. Tuy nhiên để tránh ảnh hưởng cho mắt, nên lựa chọn những thương hiệu lớn có uy tín để sử dụng.

Sử dụng khăn chườm ấm vùng mắt

Chườm ấm là phương pháp có tác dụng giảm viêm và bít tắc tuyến lệ. Bạn lấy khăn sạch và nhúng vào chậu nước sạch có độ ấm vừa phải (khoảng 30-40 độ). Sau đó vắt ráo nước và úp lên mắt. Kết hợp mát xa nhẹ cho các vùng xung quanh mắt để mắt thư giãn hơn. Thời gian mỗi lần chườm kéo dài khoảng 10-15 phút.

Bổ sung dưỡng chất tốt cho mắt

Bổ sung các loại dưỡng chất như vitamin và omega-3 cũng sẽ giúp cải thiện phần nào sức khỏe cho mắt và giảm bệnh hiệu quả. Ngoài việc dùng viên uống, sản phẩm bổ sung có sẵn, bạn cũng nên tăng cường sử dụng các thực phẩm giàu omega-3 và vitamin như các loại cá, các loại hạt,…

Sử dụng thuốc kê đơn chữa khô mắt

Với phương pháp này, bạn cần đến bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và kê đơn thuốc phù hợp nhất với thể trạng. Không nên tự ý mua thuốc về điều trị bệnh, một số dạng thuốc thường được kê đơn như sau:

• Thuốc nhỏ mắt kê đơn: Thuốc nhỏ mắt này sẽ kích thích tăng tiết nước mắt cho người bệnh và giảm triệu chứng viêm.
• Thuốc NSAIDs: Các thuốc này nhằm làm giảm sự khó chịu do khô mắt gây ra.
• Thuốc nhỏ mắt steroid: Khi khô mắt có thể gây ra viêm và phải sử dụng thuốc chứa steroid.

Chữa bệnh khô mắt bằng thuốc Nam

Có thể áp dụng phương pháp chữa khô mắt bằng đông y như bài thuốc dân gian Kỷ cúc địa hoàng hoàn, dùng dầu gấc, trà xanh, quả mơ,… Các thành phần thảo dược tự nhiên có thể ngăn ngừa lão hóa phát triển và tăng cường tiết nước mắt,…

Một số câu hỏi thường gặp

Bệnh khô mắt và khô giác mạc có nguy hiểm không?

Thực tế, khô mắt mỏi mắt rất hay gặp và ngày càng phổ biến hơn trong thời đại này do khí hậu biến đổi và tính chất công việc. Dù không quá nguy hiểm đến tính mạng nhưng cũng ảnh hưởng khá lớn đến sinh hoạt của người mắc bệnh. Nặng còn có thể gây suy giảm thị lực.

Bệnh khô mắt có chữa khỏi được không?

Căn bệnh này có thể chữa khỏi được nếu như biết cách điều trị sớm. Nhưng nếu như để lâu ngày dần nặng hơn có thể gây ra bệnh khô mắt mãn tính. Lúc này bệnh gần như không có khả năng điều trị dứt điểm hoàn toàn. Bởi vậy, người bệnh cần phải phát hiện sớm và không được chủ quan, nhanh chóng đến bệnh viện để được các bác sĩ chuyên khoa mắt giúp đỡ và có phác đồ điều trị bệnh khô mắt phù hợp nhất.

Làm thế nào để chăm sóc và phòng ngừa mắt khô tại nhà?

• Hạn chế đưa tay lên dụi mắt để không làm tổn thương niêm mạc mắt.
• Thường xuyên vệ sinh mắt bằng các loại dung dịch chuyên dụng hoặc nước ấm.
• Đeo kính chống bụi, chống nắng khi đi ra ngoài đường.
• Vệ sinh các vật dụng tiếp xúc với mắt thường xuyên như khăn mặt, gối, kính mắt,…
• Hạn chế thức khuya, đảm bảo thời gian ngủ nghỉ mỗi ngày.
• Ngoài thời gian làm việc, nên hạn chế tiếp xúc các phương tiện như máy tính, điện thoại và để thời gian cho mắt nghỉ ngơi. Có thể tập các bài tập dành cho mắt để tăng cường sức khỏe, ngăn ngừa bất thường ở mắt.

Tài liệu tham khảo

1. Whitney Seltman, What Causes Dry Eyes?, Webmd. Truy cập ngày 16/10/2023.
2. Grace Zhang, What Is Dry Eye?, Healthline. Truy cập ngày 16/10/2023.